تا به حال برایتان پیش آمده است که در توضیحات فیلم یا کتابی کلمه ژانر را ببینید ولی ندانید به چه دردی میخورد؟ اصلا مشکی نیست ما در این مقاله سعی میکنیم تا علاوه بر تعریف ژانر، ژانر اساطیری را نیز برایتان باز کنیم و در آخر 5 کتاب که در این سبک خوش درخشیده اند را معرفی کنیم.با ما همراه باشید.
ژانر چیست؟
اگر بخواهیم معنی و مهوم لغوی کلمه ژانر را برسانیم باید بگوییم که این کلمه یک ریشه فرانسوی دارد ولی بیش از سه قرن هست که این کلمه را یکی کلمه انگلیسی میپندارند. کلمه ژانر (Genre) به معنای «تیپ»، «نوع»، «دسته» و «جنس» است.
دسته بندی کردنژانر ها معیار های مختلفی دارد با این حال میتوایم بگوییم که هیچ چارچوب خاصی را شامل نمیشود!
ژانر اساطیری چیست؟
ژانر اساطیری سبک مشابه ای به تاریخی دارد، یعنی مخاطب با خواندن یک کتاب یا فیلم اساطیری به دوردست ها و گذشته کشیده میشود. نقطه تمایز ژانر اساطیری با تاریخ در این هست که برای ارائه یک کتاب با سبک اساطیری ما نیاز به یک منبع علمی وموثق نداره ایم، بلکه میتوانیم به آن رنگ و بوی تخیل هم بدهیم.
همچنین در فضای اساطیری ما کماکان در گذشته زندگی میکنیم و نویسنده میتواند هر کاری یا اتفاقی را با رجوع به قدر خیال خودش میسر کند اما در ژانر تاریخی خیر چرا که نویسنده به دنبال هر دلیل موثقی برای اتفاقات تاریخش باید باشد.
نکته ی حائز اهمیت دیگر این است که داستان اساطیر با افسانه های ما و زندگی خدایان گره خورده است،با این حال رمان های اساطیری بخشی از کتاب را به رنگ و بوی تاریخ نیز آغشته میکنند.
رمانهای اساطیری
اسطوره، داستان خدایان، روایتی دینی از آغاز جهان، خلقت و وقایع بنیادینی است که در نتیجه آن جهان، طبیعت و فرهنگ همراه با همهی اجزای آن آفریده شده است. اسطوره بیانگر و تأیید کننده ارزشها و هنجارهای دینی جامعه است و الگوی رفتاری قابل تقلید ارائه میدهد. شخصیتهای اسطوره را موجودات مافوق طبیعی تشکیل میدهند و همواره هالهای از تقدس قهرمانهای مثبت آن را فراگرفته است. حوادثی که در اسطوره نقل میشود داستانِ واقعی تلقی میگردد، زیرا به واقعیتها برگشت داده میشود و همیشه منطقی را دنبال میکند. اسطوره گاهی به ظاهر حوادث تاریخی را روایت میکند، اما آنچه در این روایتها مهم است صحت تاریخیِ آنها نیست بلکه مفهومی است که شرح این داستانها برای معتقدان آنها دربردارند. نوشتهی زیر چند متن اساطیری برجسته و چند کتاب مهم در مورد اساطیر فرهنگهای مختلف را معرفی میکند.
حال که با ژانر، ژانر اساطیری و تفاوت آن با ژانر تاریخی آشنا شده اید بهتر است چند کتاب در این سبک را نیز بشناسیم و بخوانیم با ما همراه شوید.
- رمان ایلیاد (the iliad)
تجربه خواندن آثار هومر به دلیل دانش ژرفی که پیرامون اساطیر یونانی به دست خواهید آورد، ارزشمند است. «هومر» به دلایل محکمی به عنوان یکی از بزرگترین شاعران تمام دوران شناخته میشود. شعر او بدون تکلف و اغراقآمیز بودن به طرز خیرهکنندهای زیباست، ریتم تند متون او صحنههای اکشن بینظیری خلق میکند و داستانهایی که او روایت میکند دارای بسیاری از مهمترین پارادایمهای شخصیتی ادبیات جهان است.
«ایلیاد» داستان فتح شهر تروا توسط ارتش یونانی به رهبری افرادی مانند آشیل، آگاممنون و اودیسه را بیان میکند. ایلیاد جنگی برای هلن، دختر زئوس که یکی از زیباترین زنانی است که تا به حال روی زمین راه رفته است و توسط یکی از تروجانها ربوده میشود را روایت میکند. این کتاب داستانی درخشان از روان پیچیدهی شخصیتها، سرنوشت و دخالتهای خدایگانی است.
- کتاب خدایان و الهههای مصر باستان (The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt)
ریچارد اچ. ویلکینسون (Richard H. Wilkinson)
کتاب «خدایان و الهههای مصر باستان» نوشتهی «ریچارد اچ. ویلکینسون»، مقدمهای بر اساطیر و ادیان مصر باستان است که همانطور که از عنوان آن پیداست، تمرکز ویژهای بر خدایان و الهههای برجسته دارد، مفاهیمی که بسیاری از مردم را به یادگیری این موضوع میکشاند.
چند فصل اول مروری بر تاریخ و شخصیت اساطیر و ادیان مصر باستان، از جمله داستانهای اساطیری، نهادها، عبادتهای مردمی، دیدگاههایی درباره ماهیت الهی و بسیاری موارد دیگر ارائه میدهد. اطلاعات این فصلها همگی نسبتاً ابتدایی هستند، اما به طرز تحسینبرانگیزی به خوبی پوشش داده شدهاند و دقیقاً همان چیزی است که بیشتر مردم از کتابی با این حجم میخواهند. یکی از برجستهترین ویژگیهای خدایان و الهههای مصر باستان، تعداد خیرهکنندهی عکسهای رنگی و زیبا از مجسمههای باستانی، نقاشیها، کندهکاریها و دیگر مصنوعاتی از این دست است که خدایان مصری را به تصویر میکشند.
- اسطورهها و افسانههای سلتیک (Celtic Myths and Legends)
پیتر بررسفورد الیس (Peter Berresford Ellis)
برای خوانندهای که به دنبال مقدمهای سرگرمکننده از اساطیر سلتیک است که تاکیدش بر داستانها باشد، «اسطورهها و افسانههای سلتیک» نوشتهی «پیتر برسفورد الیس» انتخابی مناسب است. بازگویی او از داستانهای سلتیک، لحظاتی بسیار مفرح و لذتبخش را برای مخاطب ایجاد میکند.
الیس یک محقق سلتیک با استعداد و خلاق است و اگرچه کتاب کاملاً غیر فنی و عاری از اصطلاحات تخصصی است، مخاطب با متنی بسیار با کیفیت مواجه است.
مطالعهی اسطورهها و افسانههای سلتیک هیچ دانش پیشینی از اساطیر سلتیک را نیاز ندارد و بسیار آسان فهم است و بهترین کتاب در این زمینه برای مبتدیان است.
- اساطیر سلتیک (Celtic Mythology)
پروینسیاس مک کانا (Proinsias Mac Cana)
کتاب «اساطیر سلتیک» نوشتهی «پروینسیاس مک کانا» کتابی است که بارها و بارها در متون اسطورهشناسی به آن ارجاع داده شده است. مک کانا، مطالب را به صورت مفهومی و تحلیلی در نظر میگیرد. وقتی او در کتاب داستانی را از اساطیر سلتیک بازگو میکند، برای نشان دادن یک نکتهی بزرگتر در مورد جهانبینی سلتیک است، نه اینکه صرفاً داستانی را بیان کند. سبک نوشتاری او به شدت شفاف و دقیق است و او را قادر میسازد تا حجم بسیار زیادی از اطلاعات و ایدهها را در یک فضای نسبتا کوتاه منتقل کند. او بیش از همه به الگوهای زیربنایی در اساطیر و دین سلتیک علاقهمند است و به تفصیل سرچشمههای این اساطیر را در کتابش نقل میکند.
- اسطورهشناسی (Mythology)
ادیت همیلتون (Edith Hamilton)
کتاب «اسطورهشناسی» نوشتهی «ادیت همیلتون» که احتمالاً مشهورترین کتاب اسطورهشناسی موجود است، خوانندگان را با اساطیر یونانی، رومی و اسکاندیناوی که سنگ بنای فرهنگ غرب هستند و داستانهای خدایان و قهرمانانی که در طول تاریخ الهامبخش خلاقیت بشر بودهاند، آشنا میکند. این کتاب طی هفت دهه پس از معرفی به جهان میلیونها نسخه در سراسر جهان فروخته است و در دبیرستانها و کالجها نیز به عنوان متنی مقدماتی برای آموزش اساطیر و باورهای باستانی مورد توجه بوده است. این کتاب شامل تفسیری درباره شاعران اصلی کلاسیک است که به عنوان منابع کتاب مورد استفاده قرار گرفتند و همچنین در مورد اینکه چگونه تغییر فرهنگها منجر به تغییر خصوصیات خدایان و اسطورههای آنها شده است، بحث میکند.
هر یک از این پنج کتاب برای خودشان شاهکاری محسوب میشوند علاوه بر این کتاب ها شما میتوانید از کتابهای دیگری نیز در شناخت اساطیر استفاده کنید. علاوه بر آن پادکست، سایت و فیلم های بسیاری با سبک اساطیری نیز موجود هست.
اگر شما هم به این سبک علاقه دارید کتاب یا فیلم، بازی کامپیوتری و یا پادکستی در این سبک دیده یا شنده اید با ما در میان بگذارید