درس استعداد تحصیلی در آزمون دکتری، یک ابزار برای سنجش توانایی های ذهنی و استعداد داوطلب برای تحصیل در مقطع دکتری هست. در واقع، سوالات این قسمت از آزمون دکتری 1403، 30 سوال دارد که هم در مورد هوش و هم در مورد منطق، قدرت تجسم، سرعت عمل و هم در مورد تسلط داوطلب به مبانی ریاضی و هم قدرت درک و تحلیل متون سرچشمه می گیرند.
این آزمون دکتری 1403 که قراراست سال 1403 برگزار بشود، شبیه به سال های گذشته، به صورت نیمه متمرکز و در دو مرحله انجام می شود. همچنین، از سال 96 به بعد، این آزمون برای همه دانشگاه ها به صورت یکپارچه توسط سازمان سنجش برگزار شده که باعث صرفه جویی در زمان و هزینه داوطلبان می شود. باید گفته شود که این آزمون در هر دو نوع دانشگاه آزاد و عمومی کاملا یکسان بوده است.
درس استعداد تحصیلی در آزمون دکتری یکی از دروس امتحانی است که داوطلبان باید به آن توجه کنند. در آزمون دکتری، چند درس مختلف با ضریب متفاوت وجود دارد که یکی از آن هاش درس استعداد تحصیلی است که با ضریب 1 محاسبه می شود. ضریب نمره هر درس اینگونه است که نمره نهایی داوطلب بر اساس ضریب آن درس محاسبه می شود.
متأسفانه سرفصل دقیق سوالات درس استعداد تحصیلی در آزمون دکتری معلوم نیست، اما بیشتر سوالات به سنجش توانایی ذهنی و درک داوطلب، قدرت تحلیل و استعداد آن ها می پردازد. در طول سال های جدید، توجه بیشتری به درس استعداد تحصیلی در آزمون دکتری شده است زیرا این درس توانایی و مهارت داوطلب در فهم شرایط و مشکلات را کاملا شناسایی میکند.
معرفی استعداد تحصیلی در آزمون دکتری ۱۴۰۳
با نگاه کردن به سوالات استعداد تحصیلی هر ساله در آزمون دکتری، در می‌یابیم که این درساز سال 89 تا چه اندازه در مورد سنجش توانایی تجزیه و تحلیل، توانایی تصویر سازی ذهنی، سرعت عمل و تمرکز، قدرت و سرعت انتقال مفاهیم و هوش داوطلب طراحی شده است. با توجه به این موضوع، توجه به درس استعداد تحصیلی در آزمون دکتری ۱۴۰3، اهمیت بالایی دارد.
در کشور‌های مختلف، آزمون‌های GMAT (آزمون ورودی مدیریت بازرگانی) یا آزمونGRE(آزمون ورودی دوره‌های تحصیلات عالی در رشته‌های مختلف) با عنوان آزمون استعداد تحصیلی شناخته می‌شوند. این آزمون‌ها در سطح جهانی با اهمیت بالایی روبرو هستند. سازمان‌های سنجش خاصی برای طراحی آزمون‌های استعداد تحصیلی در نظر گرفته شده‌اند و کیفیت سوالات این آزمون استاندارد بالایی را داراست.
درس استعداد تحصیلی در آزمون دکتری با ضریب یک سنجش می شود و در محاسبه نمره نهایی آزمون کتبی و نمره کلی با وزنی حدود 17 درصد موثر است. به ویژه در رشته هایی که سؤال‌های تخصصی آسان یا سخت هستند، سوالات عمومی نقش فعالی در نتیجه نهایی داوطلب دارند.
ضرورت مطالعه استعداد تحصیلی در آزمون دکتری 1403
در آزمون دکتری، ضریب درس استعداد تحصیلی تنها 17 درصد در نتیجه نهایی آزمون موثر است. با این حال، توانایی حل سوالات بخش استعداد تحصیلی با مهارت و شایستگی فردی و درک مفاهیم دروس تخصصی همفکری است. همین مساله باعث می شود تا این درس از اهمیت بالایی برای آزمون دکتری 1403 برخوردار باشد.
نکات مهمی که برای حل سوالات این آزمون باید در نظر گرفته شود عبارتند از:
- آشنایی با مدل آزمون و سبک سوالات در آن
- تسلط بر مهارت های شناختی، از جمله تجزیه و تحلیل، تصویر سازی ذهنی، سرعت عمل و تمرکز و قدرت و سرعت
- تدارک استراتژی مناسب برای حل هر گونه سوالات احتمالی در این آزمون با در نظر گرفتن امتیازات بیشتر برای سوالات
مطالعه منابع مختلف و حل تست های قبلی آزمون دکتری می تواند به رشد مهارت های فکری داوطلبان کمک کند و در نتیجه به نتایج بهتری در آزمون منجر شود. اما باید در نظر داشت که مهارت های فردی داوطلب نیز در به دست آوردن نتیجه بهتر نقش دارد و نباید از تأثیر آن غافل شد. اگرچه مطالعه منابع مختلف می تواند به بهبود آن کمک کند.
قطعا، مطالعه مطالعه منابع و حل تست های سال های گذشته میتواند به بهبود داوطلب در آزمون کمک شایانی کند.
اما به دلیل متفاوت بودن نوع سوالات تحصیلی در امتحان دکتری ممکن است که، بعضی با مطالعه این مطالب بازهم موفق به کسب نمره مناسب نشوند.
اما وجود این افراد نمی تواند از اهمیت مطالعه و تست زنی برای این درس بکاهد. استعداد تحصیلی حدود 17٪ در نمره و تراز آزمون کتبی دکتری موثر است. همچنین، در تمامی رشته ها سؤال های دروس تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد آورده شده است.
سرفصل های استعداد تحصیلی در آزمون دکتری ۱۴۰۳
در آزمون دکتری 30 سوال استعداد تحصیلی و 30 سوال از درس زبان انگلیسی وجود دارد که داوطلب در 90 دقیقه باید به آن ها پاسخ دهد.
| بخش‌های مختلف استعداد تحصیلی در آزمون دکتری | ||
| ترتیب سوالات | ماهیت سوالات | تعداد سوالات |
| بخش اول | درک مطلب | 8 |
| بخش دوم | استدلال منطقی (همه گروه ها به جز فنی و مهندسی) | 7 |
| تجسمی (گروه فنی و مهندسی) | ||
| بخش سوم | تحلیلی | 8 |
| بخش چهارم | کمی | 7 |
سوالات آزمون سراسری در پنج گروه آزمایشی علوم انسانی، علوم پایه، مهندسی، فرهنگیان و کشاورزی انجام می‌شود و هر یک از این گروه‌ها نیز رشته‌های مختلفی را پوشش می‌دهند.
در هر گروه آزمایشی، سوالاتی از بخش فنی و مهارت‌های مورد نیاز برای دانش‌آموزان آزمایشی پرسیده می‌شود. همچنین در بخش سوالات رشته‌های معارف اسلامی، علوم دینی، و زبان و ادبیات فارسی در گروه آزمایشی ادبیات و زبان‌های خارجی، سوالاتی در مورد اصول دین اسلام، فهم متون ادبی و درک و تفسیر ادبی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
قسمت درک مطلب استعداد تحصیلی در آزمون دکتری ۱۴۰۳
این بخش برای سنجش توانایی شخص در برداشت دقیق از مفاهیم و معانی یك متن توسط داوطلب طراحی شده است. متونی که داوطلب باید از آن سوالات را پشت سر هم حل کند در دو متن تخصصی چند پاراگرافی مجزاست. هدف از طراحی سوالات این بخش سنجش درک داوطلب از مفاهیم، معانی و ساختارهای یه متن است و معمولاً با هر گروه آزمایشی متفاوت است.
این متن به روشی طراحی شده است که هر متن بین 200 تا 400 کلمه داشته باشد و برای هر متن 4 سوال درک مطلب ارائه شود. در طراحی سوالات این قسمت عمدا از موضوعات گمنام با هدف سنجش درک داوطلب از مفاهیم، معانی و ساختارهای متن استفاده می شود.
قسمت منطقی (استدلالی) استعداد تحصیلی در آزمون دکتری 1403
این قسمت استدلالی در آزمون دکتری برای ارزیابی مهارت داوطلب در تشخیص و بازسازی استدلال، و تحلیل استدلال های موجود در متن است. این قسمت به روشی طراحی شده که اول یک پاراگراف استدلالی را به داوطلب ارائه می دهد. داوطلب از طریق برداشت خود از پاراگراف باید یکی از گزینه های موجود را برای تضعیف یا تقویت استدلال انتخاب کند. این قسمت به سنجش مهارت داوطلب در ایجاد فرضیه برای استدلال یا نتیجه گیری از آن نیز تمرکز می کند.
قسمت تجسمی استعداد تحصیلی در آزمون دکتری ۱۴۰۳
این متن به روشی طراحی شده که در آن اشکال مختلفی از فضای دو و سه بعدی به داوطلب ارائه می‌شود و از وی خواسته می‌شود تا با بیشترین دقت و هوش تصویری، اشکال نهایی به دست آمده از تغییرات اشکال اولیه را حدس بزند. در این بخش از آزمون دکتری 1403، هدف سنجش قدرت تجسم و میزان دقت و هوش تصویری داوطلبان می‌باشد. نوع سوالات این بخش در دو دسته تشخیص الگوی تغییر یک شکل و اشکال سه بعدی قابل قسم است.
قسمت کمیتی استعداد تحصیلی در آزمون دکتری ۱۴۰۳
در این بخش سوالات، داوطلب با سوالات ریاضی و هوش عددی روبرو می شود. هدف از طراحی این بخش ارزیابی مهارت داوطلب در ریاضی و هوش است. سوالات این بخش شامل حل مساله، مقایسه های فنی، کار با داده های آماری و هندسه است.
برای موفقیت در این بخش داوطلب می تواند به طور خاص بر روی تکنیک های حل پرسش های ریاضی، مقایسه های فنی و کار با داده های آماری تمرکز کند.
چگونه پاسخ دهیم به سوالات استعداد تحصیلی آزمون دکتری 1403
با بررسی جریان آزمون دکتری در سال‌‌های اخیر، متوجه شدیم داوطلبان به سه دسته مختلف در پاسخگویی به مسائل استعداد تحصیلی تقسیم می‌شوند. دسته اول فقط بر روی درک مطلب و منطقی، دسته دوم بر روی درک مطلب، منطقی و کمی-تحلیلی و دسته سوم بر روی تمامی قسمت‌ها متمرکز می‌شود.
ما توصیه می‌کنیم که داوطلبانی که با درک مطلب و منطقی راحت‌تر هستند، ابتدا از آن قسمت شروع کنند و سپس به سراغ تحلیلی بروند. داشتن برنامه‌ریزی دقیق در آزمونی مثل آزمون دکتری، بسیار مهم است.
دسته اول: این افراد به صورت ویژه به سوالات درک مطلب و منطقی در استعداد تحصیلی توجه می کنند. آن ها بیشتر وقت خود را برای این قسمت ها صرف می کنند.
دسته دوم: این گروه، وقت اندک و به نسبت اندکتری به سوالات تحلیلی و کمیات‌سازی شده اختصاص می‌دهند. این رویکرد ممکن است در بعضی موارد کارساز باشد.
توصیه: با قسمت درک مطلب شروع کنید. ممکن است این قسمت برای شما راحت‌تر باشد و میتواند به شما در یافتن تراز قابل قبول آزمون کمک کند. شما می‌توانید با برنامه‌ریزی، به صورت دقیق برای احراز تراز قابل قبول آزمون تلاش کنید.